Je kunt opgelucht ademhalen en lekker doorlezen, hier is dan het tweede deel van dit diepte interview met de uiterst sympathieke en authentieke rapper Rico McDougal.
Af en toe tussendoor laat ik het gesprek even in alle rust gaan tussen Joris en Rico, omdat die twee een hele ‘andere wereld’ hebben met Opgezwolle, Sticks, Rico zijn solo albums en Rico zelf en alles dat daar omheen hoort dan ik, en ook omdat ik dat hele mooie gesprekken vind om te mogen horen.
Veel gespreksstof daarvan blijft tussen ons omdat Rico echt heel eerlijk is, maar heel veel heb ik ook wel hier tussen gezet met toestemming van Rico.
Bijvoorbeeld hoe gepassioneerd ze allebei kunnen vertellen over bepaalde optredens waar meer artiesten dan de main artiest komen waardoor het meer een reünie wordt dan een normaal concert.
‘Ouwe mannen moshpit’ zoals we het AFAS theater dan ook gekscherend noemen, omdat daar dus allemaal mannen van rond de dertig a veertig waren die vroeger HE LE MAAL los gingen bij de nummers van Opgezwolle en dan nu een tandje minder maar wel genoten.
Maar niet alleen de ‘oudere’ garde is aanwezig verteld Rico, ook jongeren vinden hun weg naar Rico en de anderen.
Bij de Fakkelteit kent bijvoorbeeld de helft Rico wel al van Opgezwolle en de andere helft niet, en ‘dat is oké natuurlijk maar wel mooi om die ‘verdeeldheid’ te zien.
Want Opgezwolle is in 2007 uit elkaar gegaan, de naam is ook nooit meer gebruikt. We werden toen Rico&Sticks of Fakkelbrigade.
Maar over twee jaar is dat dus ook alweer twintig jaar geleden, dus de twintiger van nu hebben dat niet eens meegekregen.
Je hebt wel veel jongeren die terug gaan zoeken, ik noem dat ‘diggin’ in the grates’ dat terug zoeken naar oude liedjes zoals wij dat naar de nummers uit de jaren ’70 zouden doen, en die kennen het dan daarvan weer wel’.
Inééns zegt Rico vol enthousiasme ‘Oh trouwens, als jullie écht een rondje gaan maken dan wijs ik het zo wel ff aan, daar staan hele grote blokletters van OPGEZWOLLE. Die partij heeft ons toen gevraagd of ze dat mochten doen. Wij zeiden ‘ja maar wij hebben er dan niks mee te maken hé, je mag het wel doen, maar dat is dan buiten ons om, wij hoeven er geen deel van uit te maken’.
En dat vind ik heel leuk aan Rico, zijn hersenen staan nooit stil en als hij dan ineens iets verzint kwakt hij het er gewoon even tussendoor en gaat het gesprek meteen weer een andere kant op.
Daarom vind ik het ook super fijn dat ik dit op mijn eigen manier mag en kan doen en geen vaste manier van interviewen heb.
Misschien zijn er mensen die dit heel slecht vinden (zoals ik mijn interview doe) maar ik vind het heel fijn dat het zo kan kan. Want op deze manier wordt het gesprek veel gevarieerder en meer puur dan dat je met een vragenlijstje zou hebben.
Natuurlijk had ik vragen mee, maar het gesprek ging dan na enig tijd toch weer z’n eigen weg.
Een van mijn eerste vragen was of de mensen die dicht bij Rico staan en het boek ook hebben gelezen ook kunnen beamen dat het in alle eerlijkheid is geschreven zoals Rico zegt, of zagen ze wel een paar ‘mooi makerijtjes’ erin?
Rico zei dat ze ‘de eerlijkheid er wel in terug zagen, en ook al zeiden ze dat niet zo expliciet, maar dat het wel heftiger was dan ze gedacht hadden’. Dus dan neem ik aan dat het allemaal inderdaad wel eerlijk is anders had ik wel dingen voor me gehouden.
Veel dierbaren wisten natuurlijk wel al een tijd dat er iets aan de had was met mij, maar niet de ernst van het probleem. Ik denk dat er een héle kleine groep mensen wist dat ik echt twintig jaar lang dagelijks gebruikte, het was bij mij echt net als koffie, even wakker worden ff koffie maar bij mij was dat ff wakker worden ff een lijntje.’
Als gevolg van deze vraag kregen wij een ‘lesje’ Amfetamine, want Rico viel daar altijd mee in slaap vertelde hij, wat tamelijk onmogelijk blijkt met Amfetamine omdat het juist een upper is.
Rico keek ook met angst en beven naar Herman Brood, Herman heeft zichzelf uiteindelijk van het leven beroofd omdat hij niet meer de high kreeg als in het begin. En Rico was bang dat als hij niet de drang of noodzaak zou inzien van het stoppen dat hij dan hetzelfde zou gaan eindigen.
Ook omdat het zo zegt Rico zelf vrij overeen kwam met mijzelf. Herman was ook een kunstenaar, een creatieveling ook met muziek bezig, heel veel gebruiken, en ook erg veel drank. Rico verteld in alle eerlijkheid dat hij in z’n slechtste tijd ook zo door het leven ging, alleen maar drank en harddrugs gebruik de hele dag.
Rico verteld ook dat de ‘mazzel’ met Amfetamine is dat het alleen geestelijk verslavend is en niet zo zeer lichamelijk.
Maar echt helpend is het voor hem niet geweest, want Rico verteld dat ook al heeft hij dan ADHD, door de Amfetamine werd hij een heel klein, stil mannetje dat liever stil in een hoekje ging zitten dan het gesprek aan ging.
Wanneer ik vraag naar een stuk uit zijn boek dat hij verteld dat hij dus aan het afkicken is en het zelfs schopt tot projectielbraken, verteld hij dat dat kwam omdat hij toen minstens zes verschillende middelen door elkaar had gebuikt.
Die tijden tijdens zijn opnames kon hij ook onwijs jaloers zijn op zijn mede cliënten omdat die de soorten drugs of alcohol gebruikten waardoor ze bijvoorbeeld slaappillen of andere vervangende medicijnen kreeg, maar Rico kreeg niets met zijn amfetamine gebruik.
Wanneer hij dan eindelijk een tweede ADHD test krijgt en de arts meteen al zegt ‘ik zie het aan alles dat jij ADHD hebt’ kreeg hij Dexamfetamine en stopte hij acuut met de Amfetamine.
Hij voelde aan alles ‘dit is het’ het werkte echt heel goed, hij werd er rustiger door, meer focus en overzicht en dat is super fijn omdat hij zonder medicatie all-over the place is.
Toen stelde ik uiteraard mijn brandende vraag ‘gaat het goed met je? Ben je nog steeds clean?’ gelukkig kregen we daar een bevestigende reactie op maar ook de uitleg dat clean zijn één ding is maar het ‘in herstel zijn’ (aan jezelf werken om te herstellen, gedragsveranderingen, dingen leren onderkennen en in te zien) eigenlijk de belangrijkste , want dáármee blijf je clean. Ook verteld hij natuurlijk over het 12-stappenplan.
Heel mooi is ook hoe Rico het heeft over stap11; Stilte in je leven creëren door meditatie. De hogere macht staat voor Rico wel gelijk aan God, maar wel God zoals hij hem begrijpt, dus niks met religie maar met een hogere macht, een hogere energie, The Vibration of the Universe. Je krijgt wat je uitzend.
De grootste verandering in Rico zijn jongere jaren, was toen zijn ouders gingen scheiden en zijn stiefvader bij ze kwam wonen.
Dat was ook een van de redenen dat hij sneller en vaker op straat ging rondhangen, en al jong in aanraking kwam met jointjes waardoor hij dat ook ging doen.
Mede door een EMDR sessie heeft Rico ook inzicht gekregen dat hij niet de schuld heeft aan wat er gebeurd is in zijn jeugd, maar dat het hem ook een soort van is overkomen als kleine jongen. Op zijn vijftiende is zijn vader weer teruggekeerd naar Aruba.
Toen heb ik gevraagd over het idee achter Frenk de slak, een hiphop theatershow voor de hele familie die in Hedon werd opgevoerd, en die Rico samen met zijn vrouw Nienke heeft bedacht.
Hoe dat zo gekomen is dat zijn vrouw hem daarbij geholpen heeft.
Rico heeft zelf het verhaal in hoofdlijnen bedacht wat later door een vriendin van Nienke als liveshow script is uitgeschreven, maar uiteindelijk heeft hij het samen met Nienke opgezet.
Het begon met het idee van een naaktslak (meteen ook een nummer van Rico op zijn meest persoonlijke album ‘Irie’ 2014) de naaktslak (Rico dus) raakte alles kwijt en kwam eigenlijk op straat te staan. En die slak krijgt bij Frenk de slak zijn huisje…
En daar kwam weer die super attente en lieve Rico aanstormen en heeft hij mij vol trots gewoon zijn boek, het boek van Frenk de slak, gegeven. Zo ontzettend gaaf. Frenk heeft een grote maatschappelijke bijdrage in de zin van dat hij ons leert dat niet alles snel snel hoeft, het leven gaat al zo ontzettend snel, en hoe sneller je gaat hoe meer je mist.
Ook wilde ik uiteraard heel graag weten of Frenk nog terug zou komen in de theaters, omdat het zoiets krachtigs is om deze werelden met elkaar te kunnen verbinden, rap/hiphop en gezin.
In het stuk zitten ook oude ‘Opgezwolle’ nummers verwerkt en dan zag hij de ouders gewoon glunderen van genot.
Dus nee het is niet uitgesloten dat Frenk de slak terugkomt, maar nu nog niet.
Nienke is er vooral heel erg bij betrokken geraakt door haar kennis van theater. De hele productie om het verhaal heen heeft zij gedaan, zonder haar had hij dit nooit zo voor elkaar gekregen verteld hij.
Ook verteld Rico dat ‘Irie’ een bijzondere plaat is omdat het 1. Heel persoonlijk is en 2. Hij er een plaat van wilde maken die voor iedereen te luisteren is zonder dat ze zich door de zware teksten zouden willen ophangen. Hij verteld bijvoorbeeld dat ‘naaktslak’ onwijs zware tekst bevat, maar door de inbreng van de reggae vibe van A.R.T een fijne track is om te luisteren. Daar verteld Joris later over dat hij dus inderdaad het album vaak gedraaid heeft, maar meer als heerlijke achtergrond muziek, lekkere plaat die je op repeat kan houden, maar niet echt de teksten heeft gehoord. Waarop Rico zegt dat dat dus ook wel een beetje zijn insteek was. Insteek gelukt dus Rico.
Vervolgens komt er off-the-record een heel mooi, vertederend en leuk gesprek op gang over onze kinderen, verhalen vliegen over en weer en we herkennen zoveel in wat de ander zegt.
Over hoe mooi het is om ze te zien opgroeien, hoe raar het is als ze ineens ‘groter’ zijn, maar ook hoe beangstigend snel het gaat.
Rico verteld veel over Nienke, meer dan ik hier schrijf, maar vooral goeie, mooie en respectvolle dingen zoals, dat Nienke door Rico zijn verslaving erg diep is gegaan, dat ze zichzelf echt wel is kwijt geraakt. Maar ze is nu weer echt actief aan het worden met theater en uit het dal aan het klimmen, wat natuurlijk super fijn is om te horen.
Want wanneer je een partner of familie met een verslaving hebt ga je jezelf wegcijferen en dat is nu weer een beetje op zijn retour, ze gaat weer sporten, repeteren en afspreken met vriendinnen.
Rico geeft aan de hij er altijd vrij nuchter onder was allemaal, maar dat hij zich wel degelijk beseft hoeveel pijn hij haar gedaan heeft en hoe hij het met Nienke treft. Zeker nu ze kinderen hebben beseft hij hoe belangrijk het is om van de drugs af te blijven.
Al zit die verslavingsduivel áltijd in een hoekje te hopen op een zwak moment, waardoor herstel van verslaving letterlijk levenslang is.
Rico verteld in zijn boek (en ook nu weer) dat gedrag om het gebruik heen…dát is misschien nog wel erger dan het gebruik zelf. Het liegen en bedriegen tegen de mensen waar je van houdt. Hij verteld ook dat hij van bijvoorbeeld de 500 keer maar 2keer eerlijk is geweest tegen Nienke, en dat is ook niet goed voor het vertrouwen.
Nienke heeft ook echt wel de intentie om lezingen te gaan geven voor naasten van verslaafden. In het boek kun je namelijk ook lezen dat Nienke zegt ‘leuk dat het allemaal over jou gaat met je verslaving, maar ik heb er misschien nog wel meer last van en daar hoor je niks over’.
Naasten krijgen namelijk vaak veel grotere klappen te verwerken en maken alles bewust mee, de verslaafde maakt vaak alles maar half mee door zijn/haar verslaafde staat van zijn.
Ik vind dat een heel mooi vooruitzicht, en ik hoop dat ze het voor elkaar krijgt, ook voor haar eigen verwerking.
Richting het einde van het boek lees je dat Sticks nog 15 te gekke tracks met Kubus heeft gevonden, en ik ben uiteraard héél nieuwsgierig of daar nog wat mee gedaan gaat worden. Helaas is dat op dit moment niet het geval maar zeg nooit nooit.
‘Die tijd dat was net na IZM en waren we gewoon lekker beats en nummers aan het maken, aan het doorpompen met muziek maken, en hadden we zoiets van ‘nee dit is het nog niet’, maar toen we het nu met een paar jaar ertussen terug luisterden en natuurlijk ook doordat de muziek die geëvolueerd is, dachten we echt ja dit is goeie sh*t, we waren echt toen wel de tijd vooruit. Maar Sticks kwam met z’n album ‘zonneschijn’ en Rico was ook met zijn eigen plaat bezig, dus wie weet dat het nog komt en ook voor andere nummers die ooit gemaakt zijn maar waarin het in die tijd nog niet hun tijd was.
Favoriete album vraag is een hele lullige omdat het per gevoelsstatus en levensloop verschilt, maar ik heb het wel gevraagd en op dit moment is ‘Irie’ toch wel Rico zijn favoriet. Omdat ‘Irie’ gewoon één grote vibe is, allemaal reggae en rap met reggae beats is en dat is nog niet eerder gedaan, maar ook omdat Henny Vrienten van Doe Maar erop heeft meegespeeld met wel 8 tracks en nu helaas is overleden, en daardoor heeft het album voor Rico nóg meer waarde gekregen.
Fakkelteit en Fakkelbrigade, nóg een ‘Fakkelteit‘ alledrie met Fakkel beginnend, maar wat hebben ze met elkaar te maken? Want voor iemand die niet bekend is met ‘deze wereld’ zal hier al snel de draad kwijt raken, net als ik. Fakkelteit is de album naam van Sticks en Delic, en Fakkelbrigade is de crew waar ze mee getourt en een album hebben gemaakt hebben, dat is dan met Typhoon, Rico, Sticks, Delic, james, en Ali (A.R.T). Dit gebouw, deze meetingpoint voor jongeren heeft Rico ‘Fakkelteit’ genoemd omdat hij geen naam wist, hij belde Sticks op voor hulp en die zei ‘nou Fakkelteit’ dus dat is hem geworden. Om het nog makkelijker te maken hebben we ook nog Fakkelteit recording en dat is dan weer het label van Sticks.
Echt mijn aller allerlaatste vraag aan Rico moest er toch een keer komen en dat zou deze zijn
‘wat is jouw motto/ jouw overtuiging in het leven/ waar leef jij naar of voor?
Rico antwoorde ‘Ik wil allereerst gewoon gelukkig zijn, en daarnaast wil ik heel graag van betekenis zijn voor wie dan ook. Dat hangt dan weer samen, want als je zelf gelukkig bent kun je je geluk uitzenden naar de rest van de mensen om je heen waardóór je voor hun van betekenis bent. Helaas valt het gelukkig zijn wel helemaal weg als ik in een slechte periode zit en dat is balen als je dat voelt’.
Het mooiste aan ons gesprek met Rico vind ik dat hij 1. heel open en eerlijk is en 2. dat hij met een soort van passie praat, over wat hij allemaal geleerd heeft tijdens de opnames in de klinieken en zijn herstel. Ook ontbreekt er 0 passie over Opgezwolle, zijn vrienden, familie en solo muziek.
Prachtig om te zien dat wanneer hij over zijn muziek praat zijn hele gezicht openbreekt en hij nóg enthousiaster gaat vertellen dan hij normaal al doet. Bijna durf ik wel te stellen dat Rico zijn verslaving in mijn ogen echt zijn vloek én zijn zegen is, omdat hij zo ontzettend veel over zichzelf en zijn gedrag heeft geleerd, en bij zichzelf heeft veranderd en nog steeds aan het veranderen is.
Ik wil Rico via deze weg onwijs bedanken voor de 1,5uur die wij met zijn drieën hebben doorgebracht, en waarin hij zo ontzettend veel heeft willen en kunnen vertellen. Ik hoop dat mijn stukken hem een tevreden gevoel bezorgen en wie weet zien we elkaar weer wanneer alles rustiger is voor beide.
Wil jij nu ook meteen Rico zijn albums checken? Doe dat dan meteen op Spotify. Ben jij meer van het lezen en wil je bij de muziek ook zijn boek hebben, bestel deze dan via Uitgeverij Ambo Anthos.