Signed, sealed and delivered, zelden komt er een boek binnen van dit kaliber. En wanneer dat dan gebeurd spring ik gillend en ‘over the moon’ een gat in de lucht, waardoor mijn gezin zich een ongeluk schrikt. Ik ben namelijk helemaal niet wijs van Jheronimus en dit boek vind ik een parel.
Ontwerpen voor gebrandschilderde glasramen, een lichtkroon, borduurwerk en ander toegepast werk: laatmiddeleeuwse archiefdocumenten laten zien dat er in de werkplaats van Jheronimus Bosch (ca. 1450-1516) veel meer is vervaardigd dan alleen het befaamde oeuvre van tekeningen en schilderijen dat bewaard bleef.
En dat is niet het enige dat we te weten komen over de Bossche kunstenaar-ambachtsman wanneer we de geschreven bronnen uit zijn eigen tijd analyseren.
Dit boek gaat over de leefsituatie en werkpraktijk van Jheronimus Bosch.
Onder andere zijn ouderlijk huis, echtelijke woning, werkplaatsen, buren, familieleden en medewerkers komen aan bod.
Er is speciale aandacht voor de opdrachten die Jheronimus, zijn familieleden en andere laatmiddeleeuwse ambachtslieden kregen van de Lieve-Vrouwe-broederschap in ’s-Hertogenbosch. De kunstinventaris van de rijkelijk ingerichte broederschapskapel in de Sint-Janskerk is zo volledig mogelijk beschreven.
Dankzij de informatie uit de archieven wordt het beeld dat we hebben van de creatieve, inventieve kunstenaar en vooral ook gedegen vakman steeds completer.
Hierboven mijn privé verzameling tot nu toe…
Waar gaat dit boek over:
Joen, Jeroen, Jheronimus, Hieronimus allemaal namen die gegeven zijn aan één van de meest bizarre en onbekend gebleven schilder of all times, Jheronimus Bosch. Geen deel van Jheronimus zijn leefomgeving wordt onbesproken gelaten. We krijgen door deze uiteenzetting een duidelijker beeld over de werkzaamheden van Jheronimus buiten zijn bizarre (maar geweldige) schilderen die bijna iedereen wel kent om. De opdrachten gegeven door de Lieve-vrouwen-Broederschap gerealiseerd voor de LVB-kapel.
Wat vind ik van dit boek:
Ik vind dit echt een fantastisch boek. En dan niet alleen hoe mooi het eruit ziet, want het is alleen al een prachtig boek om in handen te hebben. Maar vooral ook over de diversiteit van de onderzoeken en essays die over Jheronimus Bosch en de zijnen is geschreven. Het is ontzettend omvangrijk en pakt echt álle facetten van Jheronimus Bosch zijn professionele leven aan, niet alleen over hem persoonlijk (want daar begint het boek uiteraard mee). Maar bijvoorbeeld ook de plaatsen waar hij mee te maken had en waar hij prachtige dingen voor heeft gemaakt. Je leert Jheronimus’ werkzaamheden echt een beetje ‘beter kennen’ als je al deze kennis in je opneemt. Er staat echter wel zó ontzettend veel informatie in, en soms best lastig verwoord, dat het niet een boek is dat je éven leest. Je moet er echt voor gaan zitten en rustig aan een hoofdstuk per keer lezen, anders is het misschien echt een overdaad (en dat heb ik ook zeker gedaan, daarom heeft het ook behoorlijk wat tijd in beslag genomen).
Wat mij elke keer weer verbaasd en wat ik elke keer weer erg bijzonder vind (of misschien was dat gewoon zo in die tijd) is dat er zo ontzettend veel onbekend is gebleven, of alleen maar gesuggereerd kan worden over de familie van Aken/Bosch. Ook ná vele onderzoeken, en de verhalen die naar ‘het land der suggesties’ worden gehaald omdat het gewoon niet (over)duidelijk is hoe dingen gegaan zijn of tot stand zijn gekomen.
Al met al is deze Jheronimus Bosch een schilder met prachtige werken, en werkzaamheden die je echt aan het denken zetten.
Mijn tripje;
Iets heel anders maar toch ook wel eens klein beetje leuk om te vertellen.
Ik ben een paar maanden geleden naar het Jheronimus Bosch Art Center in Den Bosch geweest, waar ik een privé tour heb gekregen met een gids.
Die jongen wist zo ontzettend veel te vertellen over de werken van Jheronimus dus mijn oren ervan gingen suizen.
Hij vertelde ook uitgebreid over de kleine, prachtige, soms een beetje verstopte knipoogjes in de schilderijen, en als je die eenmaal ziet kijk je heel anders naar de kunstwerken.
Wat ik ook heel mooi vond wat hij vertelde, was dat wij (de mens) in deze tijd, de schilderijen bijna niet eens kúnnen ‘lezen’ als vroeger. Omdat alleen al het geloof, spreekwoorden, bijgeloof en andere (belevings)opvattingen, in de jaren zo erg veranderd zijn en je dus de kleine dingetjes al niet meer juist ziet. Neem bijvoorbeeld de uil die je in Jherominus’ z’n werken ziet, die staat nu voor wijsheid, maar vroeger stond hij symbool voor het onheil en de dood.
Veel van Jheronimus z’n werk voor het OLVB kapel lijkt te zijn betaald als vriendendienst/natura of een soort van wederdienst? Misschien was zijn lidmaatschap van het broederschap op die manier voldaan? Loes maakt hier echt een kunstwerk van ‘Bosschiaanse’ begrippen.
Ik ben echt heel enthousiast over dit boek, en ik hoop vele met mij.
Wil jij dit interessante, omvangrijke en wonderlijke boek nu ook hebben, bestel hem dan snel bij Walburg pers.
Wie is Walburg
Walburg pers is een uitgeverij die veel aan kunst, geschiedenis en cultuur uitbrengt. En wat past daar beter tussen dan Jheronimus Bosch en zijn oeuvre. Walburg Pers richt zich met hoogwaardige en toegankelijke non-fictie op een breed algemeen publiek. Bij Walburg Pers staan inhoudelijke kwaliteit en klantgerichtheid voorop en is er bijzondere aandacht voor de vormgeving. Professionals bieden auteurs, partners en klanten een toegewijde en individuele service.
En die ‘aandacht voor vormgeving’ die je in het stukje hiervoor ziet staan, is een absolute waarheid.